چالش جذاب عکس ده‌ساله با تلاش طرفداران محیط زیست، به چالشی تکان‌دهنده برای نجات دنیا تبدیل شد.
چالش‌های جذاب در میان شبکه‌های اجتماعی دیوانه‌وار همچون ویروسی بین همه اقشار مردم منتشر می‌شوند. یکی از این چالش‌های محبوب که میلیون‌ها نفر را درگیر خود کرده، چالش ساده و در عین حال جذاب عکس ده ساله است. در یک‌قاب دو عکس از خودتان را کنار هم به اشتراک بگذارید که یک دهه با هم فاصله زمانی دارند، چالش عکس ده‌ساله از شما همین را می‌خواهد. چالشی که در آغاز سرگرم‌کننده و مفرح بود تا زمانی طرفداران محیط زیست به آن هویتی تازه دادند.
هرچند مواجهه با یک دهه تغییر یا حتی عدم‌تغییر در چهره افراد آن هم در یک قاب جذاب و سرگرم‌کننده بود؛ ولی هنگامی‌که سوژه تصاویر ما چهره سیاره زمین باشد، شرایط خیلی فرق خواهد کرد. دیدن آنچه در عرض یک دهه بر چهره زمین به دست ما اتفاق افتاده، بیشتر هراس‌انگیز است. صلح سبز یکی از اولین سازمان‌های زیست‌محیطی بود که چرخشی در این چالش ایجاد کرد و با اشتراک‌گذاری گسترده عکسی در میان اعضا از یک دهه جنگل‌زدایی آمازون تحولی عمیق در چالش عکس ده‌ساله ایجاد کرد.
با وجود رئیس جمهور جدید در برزیل که برنامه‌های بیشتری در جیب برای استفاده از این گنجینه ارزشمند زمردین دارد، نمایش تخریبی که در طول یک دهه بر آمازون وارد شده، یادآوری بسیار تلخی است که تلنگر عمیقی بر ذهن مخاطبان می‌زند. پیام صلح سبز در این‌باره کوتاه و روشن بود:
گنجینه‌ای سبز و بی‌نظیر که طبیعت در طی صدها هزار سال درکنار هم جمع کرده بود و بشر دوپا ظرف یک دهه آن را به نابودی کشید.
پیداکردن موارد مشابه در دیگر نقاط کره زمین کار سختی نیست. از تحولات اقلیمی تا خطر روزافزون انقراض گونه‌ها در طی این سال چالش‌های بزرگی بوده که چهره محیط زیست سیاره را در طی دهه اخیر کاملا دگرگون کرده است. هر چند زمانی متوجه عمق فاجعه خواهیم شد که از زاویه‌ای درست به آن نگاه کنیم. در آن سوی دنیا نیز دیواره بزرگ مرجانی (Great Barrier Reef) با صخره‌های بی‌نظیرش در شرق استرالیا با آینده‌ای تاریک رو‌به‌رو است. شدت تخریب در این گنجینه مرجانی به‌حدی است که دانشمندان و محققان هشدار داده‌اند، با وجود محافظت‌های کنونی حفظ آن برای آیندگان میسر نیست.
نتیجه پژوهش‌های دیواره بزرگ مرجانی (GBR) در سال ۲۰۱۶ شوکه‌کننده بود. فرایند سفیدشدن مرجان‌ها ۹۳ درصد دیواره را تحت‌تاثیر خود قرار داده بود. تغییر رنگ مرجان‌ها به رنگ سفید نشانه‌ای از مرگ قریب‌الوقوع آن‌ها است و در صورت تثبیت رنگ سفید نه‌تنها مرجان‌ها بلکه بخش بزرگی از حیات سیاره ضربه خواهد خورد. هرچند درخشش نور آفتاب، آلودگی آب و حتی هجوم گردشگرها از عوامل سفید شدن مرجان‌ها اعلام شده؛ ولی عامل اصلی تشدید این فرایند، گرمای آب است که حتی با چند درجه تغییر به تشدید فرایند سفیدشدن مرجان‌ها منجر می‌شود. گزارشی از یک گروه چند ملیتی رصد تغییرات آبوهوایی که در بیان پیش‌بینی‌های علمی محافظه‌کارانه شهرت خاصی دارد، نیز قابل‌توجه است. براساس آخرین اعلام این گروه تا سال ۲۰۴۰ حجم بزرگی از مرجان‌ها را از دست خواهیم داد؛ اما برای تصور چنین آینده‌ای نیاز به آمارها و جداول نیست، کافی‌است این تغییرات را در چالش عکس ده‌ساله با نگاه طرفداران محیط زیست تجربه کنید. به‌طور حتم با صحبت در مورد این وقایع تراژیک میتوان امید بهبود شرایط را داشت؛ اما مشکلاتی هستند که با وجود آگاهی و اطلاع نیز غیرقابل کنترل به نظر می‌رسند. مشکلاتی همچون آلودگی محیط زیست، به‌ویژه آلودگی پلاستیکی که در سال‌های اخیر به طرز خیره‌کننده‌ای رشد داشته است، از این دست هستند.
۷۹ هزارتن از انواع زباله‌های پلاستیکی هم‌اکنون در اقیانوس آرام در وسعتی سه برابر بزرگ‌تر از کشور فرانسه شناور هستند. درحالی‌که روند افزایش زباله‌های پلاستیکی به‌طور صعودی رشد پیدا می‌کند، تلاش‌ها برای جلوگیری از گسترش آن ناچیز جلوه می‌کند. هرچند چالش عکس ده ساله به مذاق بعضی سلبریتی‌ها خوشایند بوده و با نمایش تغییرناپذیری خود در طی یک دهه فخرها فروخته‌اند ولی کسانی بودند که این چالش را به مسیری جدید سوق دادند. کسانی که امید داشتند چالش عکس ده‌ساله به فرصتی برای شناخت و آگاهی بیشتری از آنچه ما بر سر خانه خود می‌آوریم، تبدیل شود. خانه‌ای سبز و حداقل تاکنون بی‌همتا در جهان که به‌زودی جایگزینی برای آن نخواهیم یافت.
در قطب‌های سیاره نیز چالش‌های بی‌سابقه‌ای در حال رخ دادن است. با بررسی این مناطق حساس و شکننده میتوان اولین هشدارها را نسبت به خطرات و تغییرات آبوهوایی به‌آسانی رصد کرد. هشدارهایی که مربوط‌به همه زمین و ساکنان آن است. هم‌اکنون جنوبگان که سردترین مکان زمین است ۶ بار کوچک‌تر از ۴ دهه قبل شده؛ تا جایی‌که حتی قطعات یخی که روی آن‌ها برای حفظ قطب جنوب حساب باز کرده بودیم، زیر فشار این تغییرات در حال آسیب دیدن هستند. در شمال سیاره نیز وضعیت در حالت هشدار است. قطب شمال از سال ۱۹۵۸ تاکنون دو سوم ضخامت خود را از دست داده و وسعت کهن‌ترین بخش یخی آن به حدود ۲ میلیون کیلومتر تقلیل یافته است.
البته کار آسانی است که طرفداران محیط‌زیست را برای اعلام هشدارهای پی‌درپی ویرانی محیط‌زیست که لذت و جذابیت چالش عکس ده‌ساله را از ما گرفته، سرزنش کنیم؛ ولی ممکن است این چرخش در چالش عکس ده‌ساله به ما کمک کند تا متوجه پیام و هشداری شویم که هزاران گزارش آماری پژوهشگران و دانشمندان به ما منتقل نمی‌کند. شاید در یک نگاه متوجه شویم که در سال‌های آینده چه بر سر خانه سبزمان می‌آید و از آن مهم‌تر چقدر برای حفظ آن وقت داریم.
مطلبی علمی و جدیدی بود که تا بحال نخوانده بودم.ممنونم