چه اعمالی در ماه رجب سفارش شده است؟

اعمال ماه رجب چیست؟

شنبه ۲۵ بهمن ماه مصادف با اول رجب است که طبق روایت فضیلت های بی شماری برای شب و روز اول ماه رجب وصف شده است.درواقع ماه رجب به همراه شعبان و رمضان از ماه های بسیار پرفضیلت هستند و از تعبیرات بعضی از روایات این گونه برمی آید که ماه رجب در میان این سه ماه امتیاز خاصی دارد تا آنجا که ماه رجب «ماه خدا» نامیده شده و ماه شعبان «ماه پیامبر (ص)» و ماه مبارک رمضان «ماه امت» است.در ادامه میبینیم اعمال ماه رجب چیست؟

از حضرت رسول (صلى الله علیه و آله) روایت شده است: «کسى که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد، موجب خشنودى خدای بزرگ می گردد و غضب الهى از او دور می شود و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته خواهد شد.

مشروح تقویم ماه رجب بنا بر منابع دینی به این شرح است:

روز اول: مطابق بعضی از روایات، روز ولادت امام محمد باقر (ع) در سال ۵۷ هجری
روز سوم: روز شهادت امام علی النقی (ع) در سال ۲۵۴ هجری
روز دهم: روز ولادت امام محمد تقی (ع) طبق بعضی از روایات
روز سیزدهم: روز ولادت امیرمومنان علی بن ابی طالب (ع) در داخل کعبه؛ ۱۲ سال قبل از بعثت رسول خدا (ص)
روز پانزدهم: مطابق برخی از نقل‌ها، روز وفات حضرت زینب کبری (س) در سال ۶۳ هجری
روز هجدهم: روز وفات جناب ابراهیم، فرزند رسول خدا (ص)
روز بیست و پنجم: روز شهادت امام موسی بن جعفر (ع) در سال ۱۸۳ هجری
روز بیست و ششم: مطابق روایتی، روز وفات حضرت ابوطالب (ع)
روز بیست و هفتم: بعثت پیامبر گرامی اسلام (ص)

اعمال مشترک ماه رجب

اعمالی که در اینجا نوشته شده مختص روزه خاصی نیست بلکه در تمامی روز‌های ماه رجب از اهمیت بالایی برخوردار است از جمله:

در تمام ماه رجب، این دعا را بخوانید: یا مَنْ یَمْلِکُ حَوآئِجَ السّآئِلینَ، ویَعْلَمُ ضَمیرَ الصّامِتینَ، لِکُلِّ مَسْئَلَه؛‌ای که مالک حاجات خواستارانی و ‌ای که نهاد خاموشان دانی برای هر خواسته ای، مِنْکَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتیدٌ. اللّهُمَّ وَمَواعیدُکَ الصّادِقَهُ واَیادیکَ الفاضِلَهُ؛ از جانب تو گوشی شنوا و پاسخی آماده است خدایا به حق وعده‌های راستت و نعمت‌های بسیار، وَ رَحْمَتُکَ الواسِعَهُ فَاَسْئَلُکَ اَنْ تُصَلِّیَ عَلی مُحَمَّد وَآلِ محمد؛ و رحمت وسیعت از تو خواهم که درود فرستی بر محمّد و آل محمد، واَنْ تَقْضِیَ حَوائِجی لِلدُّنْیا وَالاْخِرَهِ، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیْء قَدیرٌ؛ و حوایج دنیا و آخرتم را برآوری که به راستی تو بر هر چیز توانایی؛ و نیز به فرموده رسول خدا (ص):

 هر شخصی در ماه رجب ۱۰۰ مرتبه بگوید «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِی لا إلهَ إِلاّ هُوَ، وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ» و در آخر صدقه‌ای کنار بگذارد، خداوند مغفرت و رحمت و مغفرت در کارش نصیب می‌کند و هر کس ۴۰۰ مرتبه آن را بگوید فضیلت شهیدان را دارد؛ و نیز فرموده اند:هر شخصی هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» در ماه رجب بگوید، حسنات و ثواب فراوانی از سوی خداوند بر او نوشته می‌شود.

در یکی از روایات نقل شده است:

 «هر کس در ماه رجب، در زمان صبح، ۷۰ مرتبه و شب همچنین ۷۰ مرتبه بگوید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ اِلَیْهِ و بعد از آن، دستان خود را بلند کرده و بگوید أَللّهُمَّ اغْفِرْ لی وَ تُبْ عَلَیَّ چنانچه در همان ماه رجب بمیرد، رضایت و خشنودی خداوند از آن او خواهد بود…».

در طول این ماه هزار مرتبه بگویید «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَ الاْکْرامِ مِنْ جَمیعِ الذُّنُوبِ وَالاْثامِ» تا خداوند رحمان و رحیم آمرزشش را برایتان نشان دهد.

در ماه رجب «سیّد بن طاووس» در «اقبال» فضیلت زیادی برای خواندن سوره «قل هو الله احد» نقل کرده است و از رسول خدا (ص) روایت کرده که هر کس در ماه رجب با نیتی خالص، ۱۰ هزار بار سوره «قل هو الله احد» را بخواند، در حالی که مثل روزی که از مادر متولد شده و از گناه مبرا شده است وارد عرصه قیامت می‌شود و ۷۰ فرشته از او استقبال کرده و به او وعده بهشت را می‌دهند.

همچنین از آن حضرت ذکر شده است که پاداش قابل توجهی برای هزار و یا صد بار خواندن سوره «قل هو الله احد» در این ماه در نظر گرفته شده است.

از رسول خدا (ص) در روایتی آمده است که آن حضرت فرمود: «هر که یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد و چهار رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت با یک سلام) و در رکعت اول ۱۰۰ مرتبه «آیه الکرسی» بخواند و در رکعت دوم ۲۰۰ مرتبه «قل هو الله احد»، قبل از اینکه بمیرد خود را در بهشت نظاره می‌کند و یا حتی کسی دیگر جای او را در بهشت می‌بیند (و برای او تعریف می‌کند)».

اعتکاف در ماه رجب

 روز سیزدهم ماه رجب آغاز ایام البیض و یا اعتکاف است که از ۱۳ تا ۱۵ رجب ادامه دارد در این سه روز مومنان به روزه داری دعوت شده اند و اعمال خاص خود را دارد.

در ۱۵ رجب وفات حضرت «زینب الکبری (س)» قرار گرفته این بانوی بزرگ پس از اینکه از واقعه کربلا به مدینه بازگشتند تنها یک سال و نیم زنده ماندند، سنگینی وقایع کربلا برای حضرت «زینب الکبری (س)» که علاقه ویژه‌ای به «امام حسین (ع)» داشتند و شهادت فرزندان و جوانان بنی هاشم برای ایشان سخت و دشوار بود با این حال این بانوی بزرگ اسلام نشان دادند که فرزند «امیرالمومنین (ع)» و حضرت «فاطمه زهرا (س)» هستند و به خوبی استقامت کردند مدیریت بحران این بانوی بزرگ در زمان واقعه عاشورا مدیریتی مثال زدنی بود.

نمازهای ماه رجب

میرزا جواد آقا ملکی تیریزی می‌فرمایند: بهتر است در شب‌های این ماه نماز‌های آسانی که وقت گرفته نمی‌شود خوانده شود تا در شب‌های ایام البیض نشاط کافی برای عبادت داشته باشد.

امام صادق علیه‌السلام فرمودند: به این امت سه ماه اعطاء شده که به هیچ امتی اعطاء نشده و آن سه ماه رجب و شعبان و رمضان است، همچنین سه شب است که به هیچ امتی مثل آن داده نشده که شب سیزده و چهارده و پانزدهم هرماه است و همچنین سه سوره است که به هیچ امتی مثل آن داده نشده و آن سه سوره یس، ملک و توحید است، که جمع بین این سه، جمع بین فضایلی است که به این امت داده شده. کسی سوال کرد چگونه بین آنها جمع کنیم؟ فرمودند :در شب سیزدهم این سه ماه دو رکعت خوانده که در هر رکعت فاتحه و این سه سوره باشد، در شب چهاردهم، چهار رکعت به همان شیوه خوانده شود و در شب پانزدهم، شش رکعت به همان صورت خوانده شود.

نماز نیمه رجب از زبان امام صادق(ع):

«در شب نیمه رجب، دوازده رکعت نماز مى‌خوانى در هر رکعت حمد و سوره‌اى خوانده و موقعى که از نماز فارغ شدى سوره «حمد»، «معوذتین»، «اخلاص» و «آیه الکرسى» را هرکدام چهار بار مى‌خوانى و بعد از آن چهار بار مى‌گویى:«سبحان اللّه و الحمد للّه و لا اله الا اللّه و اللّه اکبر» سپس مى‌گویى«اللّه اللّه ربّی و لا اشرک به شیئا ما شاء اللّه و لا قوّه إلا باللّه العلیّ العظیم».

نماز سلمان‌ در اول ماه رجب

سید قدّس سرّه در اقبال روایت نموده است که سلمان فارسی گفت:

روز آخر جمادی الاخری در وقتی که پیش از آن هیچگاه در آن وقت به دیدن رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم نرفته بودم، بدیدنش رفتم. حضرت فرمودند: سلمان تو از ما اهل بیت هستی. نمی‌خواهی تو را از چیزی آگاه نمایم؟ گفتم: چرا، می‌خواهم، پدر و مادرم فدای تو، ای رسول خدا – ای سلمان هیچ مرد مؤمن یا زن مؤمنی در این ماه (ماه رجب) سی رکعت نماز نمی‌گزارد که در هر رکعتی فاتحه الکتاب را یک بار، قل هو اللّه احد را سه بار و قل یا أیها الکافرون‌را سه بار بخواند مگر این که خداوند متعال هر گناهی را که در خردسالی یا بزرگسالی مرتکب شده، برای او پاک کرده و مانند پاداش کسی که تمام این ماه را روزه گرفته به او عطا می‌کند

در نزد خداوند تا سال آینده از نمازگزاران نوشته شده و هر روز عمل شهیدی از شهدای بدر برای او بالا می‌رود. و در عوض هر روز از آن که روزه می‌گیرد، عبادت یک سال برای او نوشته شده و هزار درجه بالا می‌رود. و اگر تمام ماه را روزه بگیرد خداوند او را از آتش نجات داده و بهشت را برای او قرار می‌دهد. ای سلمان این‌ها را جبرئیل به من اطلاع داد. و گفت:

ای محمد این علامتی بین شما و منافقین است زیرا منافقین این نماز را نمی‌خوانند.

 ای رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و سلّم مرا از چگونگی خواندن و زمان آن آگاه کن – سلمان در اول آن (رجب) ده رکعت بجا می‌آوری، در هر رکعت سوره «فاتحه» یک بار و«قل هو اللّه احد»سه بار و«قل یا أیها الکافرون»را سه بار می‌خوانی و هنگامی که سلام – نماز را – دادی، دستهایت را (به دعا) بلند می‌کنی و می‌گویی:«لا إله إلا اللّه وحده لا شریک له، له الملک و له الحمد یحیی و یمیت و هو حیّ لا یموت بیده الخیر و هو علی کلّ شی‌ء قدیر اللّهمّ لا مانع لما اعطیت و لا معطی لما منعت و لا ینفع ذا لجدّ منک الجدّ» سپس دستهایت را بصورتت بکش».