مسلم بن عقیل کیست؟

مُسْلِم بن عَقیل بن ابی طالب (شهادت: سال ۶۰ قمری) سفیر امام حسین(ع) در کوفه در واقعه کربلا و از آل ابی‌طالب بود. مسلم در برخی فتوحات مسلمانان و نیز در جنگ صفین حضور داشت. وی در گزارشی به امام حسین(ع) از آمادگی کوفیان برای حضور امام در کوفه خبر داد.

با نصب عبیدالله بن زیاد به حکومت کوفه توسط یزید بن معاویه، کوفیان از اطراف مسلم پراکنده شدند. مسلم بن عقیل در روز عرفه (سال ۶۰ قمری) دستگیر به دستور عبیدالله به شهادت رسید. علت شکست قیام مردم کوفه هنگام حضور مسلم در این شهر را به دلیل نقش سیاست‌های عبیدالله بن زیاد در ایجاد وحشت بین مردم کوفه و نیز ساختار اجتماعی کوفه که مانع اتحاد و همبستگی مردمان کوفه می‌شد، دانسته‌اند.

نسب مسلم بن عقیل

وی فرزند عقیل، عموزاده و صحابی گرانقدر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و نوه ابوطالب، پدر گرامی علی علیه‌السلام، و کنیه ‌اش ابو داود بود.

مادر مسلم بن عقیل

مادرش از زنان آزاد نَبْط و از خاندان «فرزندا» به شمار می‌رفت و احتمالًا نژادی ایرانی داشت.

همسر و فرزندان مسلم بن عقیل

مسلم با رقیه دختر امام علی(ع) ازدواج کرد و از این رو، داماد امام علی(ع) بوده است. در برخی منابع، زنی از طایفه بنی عامر بن صعصعه نیز همسر وی ذکر شده است.

در واقعه کربلا، در چند مورد به فرزندان مسلم اشاره شده است. از جمله اینکه زمانی که خبر شهادت مسلم را در مسیر بین مکه و کوفه به امام حسین(ع)‌ دادند،‌ علی اکبر(ع) پیشنهاد داد که برگردند و بی‌وفایی کوفیان را یادآوری کرد. فرزندان مسلم با این نظر مخالفت کرده و امام را به ادامه راه تشویق کردند. همچنین، نام تعدادی از فرزندان وی در زمره شهدای کربلا یاد شده است.از آن میان شهادت عبدالله بن مسلم و محمد بن مسلم در کربلا در منابع کهن ثبت شده استو

منابع تاریخی درباره نام و تعداد فرزندان مسلم اختلاف نظر دارند. در گزارش‌های ضعیف‌تر که در منابع متاخر ثبت شده، نام تعداد دیگری از فرزندان مسلم بن عقیل، از جمله عون، مسلم، عبیدالله، جعفر و احمد نیز در شمار شهدای کربلا آمده است.

در برخی منابع نیز از دو طفل مسلم (محمد و ابراهیم) یاد شده که پس از شهادت امام حسین(ع) اسیر و به دستور عبیدالله بن زیاد در کوفه زندانی شده و پس از گریختن از زندان به شهادت رسیده‌اند؛ اما برخی منابع آنان را فرزندان کسانی دیگر دانسته‌اند. در برخی منابع نام‌های دیگری برای تعدادی از فرزندان مسلم ذکر شده است؛ مانند ابراهیم، عبدالعزیز، علی، مسلم و دختری به نام حمیده یا ام حمیده.

گفته شده است عبدالله بن مسلم، و بر اساس برخی دیگر از روایات، عبدالله و علی، از رقیه دختر امام علی(ع) بوده‌اند.

سفیر انقلاب کربلا ،مسلم بن عقیل

مسلم، در دوران خلافت على(ع) در خدمت آن حضرت و مدافع حق بود و پس‏از شهادت آن امام، هرگز از ‏دو فرزندش، حسنین علیهما السلام جدا نشد. در دوران امامت ده ساله امام حسن مجتبى(ع) که از سخت‏ترین دوره‏هاى تاریخ اسلام نسبت‏به پیروان اهل‏بیت(ع) و طرفداران حق بود، مسلم از خواص اصحاب امام حسن محسوب مى‏شد و در دوره امامت امام حسین (ع) سفیر انقلاب کربلا به کوفه شد.

روزشمار حرکت حضرت مسلم به کوفه تا شهادت

۱۵ رمضان ۶۰: هزاران دعوتنامه  از طرف کوفیان به دست امام حسین (ع) رسید برای همین آن حضرت  مسلم بن‏ عقیل را، برای بررسی اوضاع به کوفه فرستاد.

۵ شوال ۶۰: مسلم بن عقیل  وارد کوفه شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت و بیعت کردن با او آغاز شد.

۱۱ ذی قعده ۶۰: مسلم بن عقیل از کوفه به امام حسین نامه نوشت و ماجرای بیعت مردم را تعریف کرد و از او خواست به کوفه بیاید.

۸ ذی حجه ۶۰: هانی دستگیر و سپس به شهادت رسید. در همین روز مسلم بن عقیل در کوفه با چهار هزار نفر خروج کرد،اما‏ سپاهیانش خیلی زود او را تنها گذاشتند و او در خانه طوعه مخفی شد.

۹ ذی حجه ۶۰: مسلم با کوفیان درگیر و سپس دستگیرشد. او را از بام‏ دار الاماره کوفه پرتاب کردند تا به شهادت برسد.

شهادت حضرت مسلم

کشتن مسلم را به «بکربن حمران احمری‏» سپردند، کسی که در درگیریها از ناحیه سر و شانه با شمشیر مسلم‏ بن عقیل مجروح شده بود. مامور شد که مسلم را به بام «دارالاماره‏» ببرد و گردنش را بزند و پیکرش را بر زمین اندازد.

مسلم را به بالای دارالاماره می ‏بردند، در حالی که نام خدا بر زبانش بود، تکبیر می ‏گفت، خدا را تسبیح می ‏کرد و بر پیامبر خدا و فرشتگان الهی درود می ‏فرستاد و می ‏گفت: خدایا! تو خود میان ما و این فریبکاران نیرنگ‏ باز که دست از یاری ما کشیدند، حکم کن!

جمعیتی فراوان، بیرون کاخ، در انتظار فرجام این برنامه بودند. مسلم را رو به بازار کفاشان نشاندند. با ضربت‏ شمشیر، سر از بدنش جدا کردند، و… پیکر خونین این شهید آزاده و شجاع را از آن بالا به پایین انداختند و مردم نیز هلهله و سروصدای زیادی به پا کردند.