زیارت وارث درباره چه کسی است؟
زیارت وارث از زیارتنامههای مشهور امام حسین(ع) است که در کربلا قرائت میشود. این زیارتنامه بخشی از دستورالعملِ زیارت امام سوم شیعیان است که امام صادق(ع) به صفوان بن مهران تعلیم داد. برخی این زیارتنامه را برای زیارت در شب و روز عرفه و عید قربان آوردهاند، هر چند طبق روایت میتوان آن را در هر زمان برای زیارت امام حسین(ع) قرائت کرد.
منظوراز کلمه وارث در زیارت امام حسین (ع) چیست؟
وارث به معنای لغوی عبارت است از ارث برنده، میراث دار، کسی که مال، خانه، زمین، صفات یا افتخاراتی را از پدر یا اجداد و گذشتگان به ارث میبرد. در این زیارت و زیاراتی که امامان را وارثان انبیا خوانده اند، بیشتر ناظر به بعد معنوی ارث بوده است. به این بیان که رسالت همه پیامبران بزرگ تاریخ بر دوش امامان علیهم السلام هست و امامت اعم از وراثت انبیا است و یکی از خصائص امام این است که وارث انبیا است.
در این زمینه تمامی امامان مشترکند أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ عِمْرَانَ بْنِ مُوسَی عَنْ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ الْبَغْدَادِیِّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْفُضَیْلِ عَنْ أَبِی حَمْزَهَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ سَمِعْتُهُ یَقُولُ أَلْوَاحُ مُوسَی (ع) عِنْدَنَا وَ عَصَا مُوسَی عِنْدَنَا وَ نَحْنُ وَرَثَهُ النَّبِیِّین راوی با واسطه نقل میکند از امام صادق (ع) که میفرمود: لوحهای موسی (ع) نزد ماست و عصای موسی نزد ماست و ما وارثان انبیائیم و این که امام حسن (ع) در زیارت وارث ذکر نشده است بخاطر این است که این زیارت درباره امام حسین (ع) است و در مقام بیان خصوصیات امام حسین (ع) است و اینکه وراثت انبیا را به امام حسین (ع) نسبت میدهد، نتیجه منطقی نمیشود که دیگر هیچ کس این صفت را ندارد. در ضمن امامت امام حسن (ع) قبل از امام حسین (ع) بوده است و در جای خودش بحث شده است.
ارث بردن در زیارت وارث به چه معناست؟
ارث بردن؛ یعنی اینکه چیزی از شخصی که زندگی دنیاییاش به پایان رسیده، به شخصی دیگر منتقل شود. این شیء هم میتواند چیزی مادی باشد و هم معنوی. با استفاده از منابع اسلامی میتوان فهمید، آنچه که در این زیارت مد نظر است، هم وراثت اشیای مادی و هم اشیای معنوی میباشد. این موارد عبارتاند از:
۱٫ مقام خلیفه اللهی:
یعنی همانطور که خداوند حضرت آدم(ع) را به عنوان خلیفه خود بر روی زمین برگزید، دیگر انبیا و جانشینان آنان نیز به عنوان خلیفه خداوند بر روی زمین، چراغی پر فروغ برای هدایت مردم بودند و این مقام را یکی پس از دیگری به ارث میبردند. امام حسین(ع) نیز این مقام معنوی را پس از جدّ، پدر و برادر خود عهدهدار شد.
۲٫ علم:
در بسیاری از روایات و زیارات آمده، امام حسین(ع) و دیگر ائمه اطهار(ع)، به عنوان وارثان علم پیامبران به ویژه پیامبر اسلام(ص) بودهاند. امام صادق(ع) در اینباره میفرماید: «حضرت داود علم پیامبران را به ارث برد و سلیمان نیز این علوم را از پدرش داود به ارث برد. حضرت محمد(ص) نیز این علوم را از سلیمان به ارث برده و ما نیز از حضرت محمد به ارث بردهایم».
۳٫ کتابهای آسمانی:
طبق زیارتی که برای نیمه ماه شعبان و نیز اول ماه رجب ذکر شده، امام حسین(ع) وارث تورات و انجیل و زبور است.چرا که اصل و حقیقت این کتابها، مطالبی است که در آنها نوشته شده و امام حسین(ع) نیز آگاه به آن مطالب است.
۴٫ برخی از متعلقات پیامبران:
برخی از پیامبران، به همراه خود، وسائل مقدسی داشتند که خاصیت معجزه آسایی داشتهاند. چیزهایی؛ مانند عصا و صندوق حضرت موسی(ع)، لباس حضرت ابراهیم(ع) و انگشتر حضرت سلیمان(ع). طبق روایات، این اشیاء به ائمه اطهار(ع) منتقل شده و هم اکنون، امام زمان(عج) آنها را در اختیار دارد و هنگام ظهور، آن وسائل را با خود آورده و از آنها استفاده میکند