آیا مهدویت در قرآن آمده است؟
مهدویت در قرآن
سه دسته آیات در قرآن کریم در زمینهٔ مهدویت و امام زمان (ع) وجود دارد. دستهٔ اول که بخش مهمی است آیاتی است که به طور کلی اتمام نور خدا و جریان نور خدا در عالم را بیان می‌‌‌فرماید. دستهٔ دوم آیاتی است که از عاقبت خوش دنیا و پایان زیبای زمین خبر می‌‌‌دهد. و دستهٔ سوم آیاتی است که از برنامهٔ امام زمان (ع) و اصحاب و یاران او و برنامه‌هایی که انجام می‌‌‌دهند سخن می‌‌‌گویند.
وعده اتمام نور الهی :
اما در دسته اول از آیات مهدویت که دربارهٔ اتمام نور الهی است چند آیه میباشد که از جمله این آیهٔ شریفه است که می‌‌‌فرماید:
مىخواهند نور خدا را با دهانهای خود خاموش کنند، ولی خدا ابا دارد جز اینکه نور خود را به نهایت و به اتمام برساند هر چند کافران را خوش نیاید.
همین عبارت را با کمی تفاوت در سورهٔ صف بیان می‌‌‌فرماید:
می‌‌‌خواهند نور خدا را به دهانهای خود خاموش کنند ولی خدا نور خود را به اتمام می‌‌‌رساند اگرچه کافران نخواهند و دوست نداشته باشند.
توضیح این که خدای رحمان با ارسال پیامبران نور خود و نور الهی را به بشریت ارزانی داشت. قرآن نور است. در تورات و انجیل می‌‌‌فرماید «فِیهِ نُورٌ». پیامبر اکرم (ص) نور است. ائمهٔ هدی (ع) و اولیاء خدا نورها و یا مثلهای نور الهی هستند. اولین شریعتی را که قرآن تصریح می‌‌‌کند حضرت نوح (ع) است.
براى شما (جامعه بشرى) از دین (آسمانى) همان را تشریع کرد که به نوح (اولین پیامبر صاحب شریعت) توصیه کرده بود و آنچه را که بر تو (آخرین صاحب شریعت) وحى کردیم و آنچه را که به ابراهیم و موسى و عیسى (صاحبان شرایع فیما بین) توصیه نمودیم.
گویا از زمان حضرت نوح (ع) رسمیتی در دین الهی پیدا شده است. در این آیه می‌‌‌فرماید که خداوند دین را برای شما تشریع کرد آن دینی را که به نوح سفارش کردیم و این قرآن و دینی را که به تو نازل کردیم و آنچه را که به حضرت ابراهیم (ع) و حضرت موسی (ع) و حضرت عیسی (ع) سفارش کردیم.
اینها انوار الهی را به بشریت ارائه کردند. حضرت نوح (ع) نهصد و پنجاه سال پیامبری کردند جز عدهٔ کمی به او ایمان نیاوردند.
توصیف اصحاب امام زمان در قرآن
جالب است که قرآن در سورهٔ فتح بعد از بیان این نکته بلافاصله به توصیف اصحاب امام زمان (ع) می‌‌‌پردازد. یعنی ابتدا اعلام می‌‌‌کند که این دین به دست رسول خدا (ص) به کمال می‌‌‌رسد و به طور کامل در همهٔ دنیا به ظهور خواهد رسید. بعد در ادامه در توصیف اصحاب امام زمان (ع) که در این کار یاور رسول خدا (ص) هستند می‌‌‌فرماید:
[این پیامبری که فرستادیم که نور خدا را به اتمام برساند] محمد، فرستاده خداست و کسانى که با او هستند بر کافران سرسخت و در میان خودشان با یکدیگر مهربانند، همواره ایشان را در رکوع و سجود مىبینى که پیوسته فضل و خشنودى خدا را مىطلبند؛ نشانه ایشان در چهرهشان از اثر سجود پیداست، این است توصیف آنها در تورات، و اما توصیفشان در انجیل این است که وجودشان چون زراعتى است که جوانههاى خود را رویانده پس تقویتش کرده تا ستبر و ضخیم شده، و در نتیجه بر ساقههایش [محکم و استوار] ایستاده است، به طورى که دهقانان را [از رشد و انبوهى خود] به تعجب مىآورد تا خدا به وسیله [انبوهى و نیرومندى] مؤمنان، کافران را به خشم آورد.
این پیامبری که فرستادیم که نور خدا را به اتمام برساند رسول خدا است. منظور از پیامبر (ص) در این آیه امام زمان (ع) است. لکن در این مجال فرصت توضیح آن نیست. کاری را که مربوط به امام زمان (ع) است به پیامبر اکرم (ص) نسبت می‌‌‌دهد. چرا که این کار در اصل کار پیامبر اکرم (ص) است که به دست امام عصر (ع) که امام امت او است انجام میشود. پس اصحاب رسول الله (ص) در این آیه در حقیقت اصحاب امام زمان (ع) هستند که می‌‌‌خواهند این برنامه را انجام بدهند. توصیفی هم که می‌‌‌کنند با اصحاب امام زمان (ع) همخوان است.
عاقبت حیات زمین :
و اما دستهٔ دوم از آیات مهدویت آیاتی است که از اصلاح جهان خبر می‌‌‌دهند که عاقبت زندگی زمینی به خیر و سلامت و پاکی منتهی خواهد شد. یک جا در سورهٔ مبارکهٔ انبیاء در سه آیه به این مطلب می‌‌‌پردازد:
در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: «بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد!» * در این، ابلاغ روشنى است براى جمعیت عبادتکنندگان * ما تو را جز براى رحمت جهانیان نفرستادیم.
به تحقیق ما در زبور داود این مطلب را نوشتیم بعد از اینکه در تورات موسی بن عمران نوشته بودیم و الآن نیز در قرآن بیان می‌‌‌کنیم که «أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُونَ» بدون شک زمین را بندگان صالح من به میراث خواهند برد و به دست آنها خواهد افتاد. زمین همینطور جابجا میشود، از دست کسی به دست دیگری تا اینکه عباد صالح خدا وارث زمین می‌‌‌شوند. بعد می‌‌‌فرماید در این بشارتی که گفتیم کفایت است برای قومی که عابد باشند و ما تو را نفرستادیم مگر اینکه برای همهٔ مردم دنیا رحمت باشی. نه فقط برای عربستان، نه فقط برای حجاز یا شبه جزیره یا منطقه‌ای بلکه برای کل مردم دنیا. زمین در دست صالحان قرار می‌‌‌گیرد چون تو «رَحْمَهً لِلْعالَمینَ» هستی. این رحمت دین تو همهٔ دنیا را باید فرا بگیرد.
ذیل این آیه در تفسیر المنثور سیوطی از صحیح بخاری نقل می‌‌‌کند که پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «نَحنُ الصَّالِحونَ» این صالحونی که وارث زمین می‌‌‌شوند ما هستیم. یعنی اهل بیت پیامبر اکرم (ص).
در آیه دیگری در سورهٔ اعراف می‌‌‌فرماید:
زمین از آن خدا است، آن را به هر کدام از بندگان خود که بخواهد به میراث می‌‌‌سپارد و عاقبت زمین از آن متقین است.
وعده حکومت صالحین :
دستهٔ سوم از آیات مهدویت آیاتی هستند که در خصوص امام زمان (ع) و اصحاب او و برنامه‌های او هستند که آیه ۲۹ سورهٔ فتح در این زمینه بود. آیه‌ای دیگر می‌‌‌فرماید:
خداوند به کسانى از شما (مسلمانان) که ایمان آورده و کارهاى شایسته کرده‌اند وعده داده است که قطعاً آنها را در روى زمین جانشین کند و حکومت بخشد همان گونه که کسانى را که پیش از آنها بودند جانشین ساخت، و حتماً آن دینى را که براى آنها پسندیده است (دین اسلام) براى آنها مستقر و استوار سازد، و بىتردید حال آنها را پس از بیم و ترس به امن و ایمنى تبدیل نماید به طورى که تنها مرا بپرستند و چیزى را شریک من قرار ندهند. و هر که پس از این (نعمت بزرگ) کفران ورزد، چنین کسانى به حقیقت نافرمانند.
خداوند وعده داده است به مؤمنانی که اعمال صالح انجام بدهند. از میان شما «آمَنُوا مِنْکُمْ» این خطاب به مسلمانها است، پس مسلمانها مؤمن هستند. معلوم میشود که اینجا ایمان خاصی مورد نظر است. شاید منظور خداوند مؤمنان به امام زمان (ع) است. خدا به آن مسلمانهایی از شما که مؤمن باشند و اعمال صالح انجام بدهند وعده داده است که آنها را در زمین به خلافت برساند. به ایشان وعده داده که برای اینها بعد از خوف امنیت ایجاد کند. «یعْبُدُونَنی لا یشْرِکُونَ بی شَیئاً» تا جایی که مرا بپرستند و هیچ چیز را با من شریک قرار ندهند.
این مطالب بازنشر از سایت ایمانور میباشد.
