آنوریسم مغزی: شناخت، علائم و درمان

آنوریسم مغزی یکی از مشکلات سلامتی جدی است که می‌تواند پیامدهای شدیدی برای فرد داشته باشد. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌ی یک رگ خونی در مغز ضعیف شده و به صورت بالونی منبسط می‌شود. اگر آنوریسم پاره شود، خونریزی داخل جمجمه اتفاق می‌افتد که می‌تواند منجر به آسیب‌های جدی یا حتی مرگ شود. در این مقاله به بررسی علل، علائم، تشخیص و درمان آنوریسم مغزی می‌پردازیم و نقش متخصص مغز و اعصاب در تهران را در مدیریت این بیماری بررسی می‌کنیم.

آنوریسم مغزی چیست؟

آنوریسم مغزی به معنای انبساط غیرطبیعی در دیواره‌ی یک شریان مغزی است. این حالت شبیه به یک کیسه‌ی کوچک است که از دیواره‌ی شریان بیرون زده و در صورت پارگی، خونریزی مغزی ایجاد می‌کند. آنوریسم‌ها معمولاً در محل تقاطع شریان‌ها رخ می‌دهند و بیشتر در قسمت‌های تحتانی مغز (مثل شریان‌های ویلیس) یافت می‌شوند.

آنوریسم‌ها می‌توانند در هر سنی رخ دهند، اما بیشتر در افراد بالاتر از ۴۰ سال شایع‌تر هستند. زنان نیز در مقایسه با مردان بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند.

علل آنوریسم مغزی

علت دقیق آنوریسم مغزی همواره مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد آن نقش داشته باشند:

1. عوامل ژنتیکی:
   بعضی افراد به دلیل سابقه‌ی خانوادگی آنوریسم مغزی، مستعد ابتلا به این بیماری هستند. بیماری‌های ژنتیکی مثل اختلالات بافت همبند (مانند سندرم مارفان) نیز می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
2. ارتفاع فشار خون:
   فشار خون بالا می‌تواند به دیواره‌ی شریان‌ها فشار وارد کند و باعث ضعیف شدن آن‌ها شود.
3. سیگار کشیدن و مصرف الکل:
   این عادات ناسالم می‌توانند به سلامت رگ‌های خونی آسیب برسانند و خطر آنوریسم را افزایش دهند.
4. آسیب‌های سر:
   ضربه‌های شدید به سر می‌توانند باعث ضعیف شدن دیواره‌ی شریان‌ها و تشکیل آنوریسم شوند.
5. بیماری‌های عروقی:
   بیماری‌هایی مثل آترواسکلروز (سخت شدن رگ‌ها) می‌توانند خطر ابتلا به آنوریسم را افزایش دهند.

علائم آنوریسم مغزی

در بسیاری از موارد، آنوریسم مغزی قبل از پارگی بدون علامت است. اما در برخی مواقع، علائمی ممکن است وجود داشته باشند که نشان‌دهنده‌ی خطر پارگی هستند:

• سردرد شدید:
  اگر آنوریسم پاره شود، اولین علامت معمولاً یک سردرد شدید و ناگهانی است که به آن بدترین سردرد زندگی گفته می‌شود.
• تب و استفراغ:
  این علائم می‌توانند نشان‌دهنده‌ی خونریزی داخل جمجمه باشند.
• ضعف یا بی‌حسی:
  ضعف در عضلات یا بی‌حسی در یک طرف بدن می‌تواند نشانه‌ای از فشار بر روی مغز باشد.
• مشکلات بینایی:
  دید دومنظوره یا تاری دید می‌تواند نشانه‌ای از آنوریسم باشد.
• تشنج:
  در برخی موارد، آنوریسم می‌تواند باعث تشنج شود.

تشخیص آنوریسم مغزی

تشخیص به موقع آنوریسم مغزی می‌تواند جان فرد را نجات دهد. متخصص مغز و اعصاب در تهران معمولاً از روش‌های تصویربرداری پیشرفته برای تشخیص این بیماری استفاده می‌کند:

1. سی‌تی اسکن (CT Scan):
   این روش برای شناسایی خونریزی داخل جمجمه استفاده می‌شود.
2. ام‌آرآی (MRI):
   ام‌آرآی می‌تواند تصاویر دقیق‌تری از ساختار مغز و آنوریسم ارائه دهد.
3. آنژیوگرافی مغزی:
   این روش شامل تزریق ماده‌ی حاجب به رگ‌های خونی است و تصاویر واضحی از شریان‌های مغز ارائه می‌دهد.

درمان آنوریسم مغزی

درمان آنوریسم مغزی بستگی به اندازه، مکان و وضعیت کلی بیمار دارد. دو روش اصلی درمان عبارتند از:

1. جراحی کلیپ‌زنی (Clipping):
   در این روش، جراح مغز و اعصاب یک کلیپ فلزی را بر روی آنوریسم قرار می‌دهد تا جریان خون به آنوریسم قطع شود.
2. ** Coil Embolization:**
   در این روش، یک لوله‌ی نازک از طریق رگ‌های خونی به آنوریسم هدایت می‌شود و سپس موادی شبیه به سیم‌های ظریف (Coil) در داخل آنوریسم قرار داده می‌شوند تا جریان خون به آنوریسم متوقف شود.

انتخاب روش درمانی به عوامل مختلفی از جمله محل و اندازه‌ی آنوریسم، وضعیت سلامت کلی بیمار و نظر متخصص مغز و اعصاب بستگی دارد.

پیشگیری از آنوریسم مغزی

اگرچه تمام آنوریسم‌ها قابل پیشگیری نیستند، اما رعایت نکات زیر می‌تواند خطر ابتلا را کاهش دهد:

• کنترل فشار خون:
  مصرف داروهای تجویز شده و تغذیه‌ی سالم می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
• پرهیز از سیگار و الکل:
  ترک سیگار و محدود کردن مصرف الکل می‌تواند به سلامت رگ‌های خونی کمک کند.
• بررسی منظم:
  افرادی که سابقه‌ی خانوادگی آنوریسم دارند، باید به طور منظم به متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنند.

جمع‌بندی

آنوریسم مغزی یکی از مشکلات جدی سلامتی است که می‌تواند پیامدهای شدیدی داشته باشد. شناخت علائم، تشخیص به موقع و درمان مناسب نقش کلیدی در کاهش خطرات این بیماری دارند. متخصص مغز و اعصاب در تهران با استفاده از روش‌های پیشرفته‌ی تشخیصی و درمانی، می‌تواند به بیماران کمک کند تا از عواقب جدی این بیماری جلوگیری کنند. رعایت سبک زندگی سالم و مراجعه‌ی منظم به پزشک نیز می‌تواند به پیشگیری از آنوریسم مغزی کمک کند. در نهایت، آگاهی و آموزش عمومی در مورد این بیماری می‌تواند به کاهش میزان مرگ و میر و ناتوانی ناشی از آنوریسم مغزی کمک کند.

منبع : نبض روزانه