آداب عقیقه برای پسر و دختر
عقیقه، سنت حسنه‌ای در دین اسلام است که به ذبح گوسفند یا شتر در روز هفتم تولد نوزاد، برای سلامتی و شادکامی او اشاره می‌کند. این سنت، قربانی کردن با آداب خاص است که در روز هفتم تولد فرزند مستحب بوده و اگر تا بلوغ اولاد انجام نشود، بر پدر و بعد از بلوغ بر خود فرزند واجب خواهد بود.
احکام این سنت، در اسلام به‌طور مفصل بیان شده‌اند و انجام صحیح آن، ثواب و پاداش فراوانی به همراه دارد. طبق روایات، این اقدام سبب سلامتی و طول‌عمر فرزند شده، بلا و شر را از اولاد دور نموده و او را در حفظ و امان الهی قرار می‌دهد. در این مقاله، قصد داریم شما را با احکام و آداب این سنت حسنه بیشتر آشنا کنیم.
آداب عقیقه برای پسر و دختر
همان‌گونه که در متن فوق اشاره کردیم این سنت، احکام و آدابی را شامل می‌شود. به‌عنوان مثال، اجرای این اقدام واجب، منوط‌به توان مالی والدین است. اگر پدر در روز هفتم تولد فرزند، توان مالی برای انجام آن نداشته باشد، واجب فوری از او ساقط می‌شود. یکی‌دیگر از احکام این است که در ذبح، کراهت دارد استخوان‌های حیوان شکسته شود و افراد باید برای تکه‌تکه کردن گوشت، جداسازی را از مفاصل انجام دهند.
در متن ذیل، به معرفی ویژگی‌های گوسفند در این ذبح می‌پردازیم:
سن حیوان عقیقه
شتر: باید پنج‌ساله یا بیشتر باشد.
بز: باید یک‌ساله یا بیشتر باشد.
گوسفند: باید حداقل شش ماه و اگر هفت ماه تمام باشد، بهتر است.
شرایط حیوان
نباید اخته شده باشد.
مغز شاخش شکسته نباشد.
گوشش بریده نشده باشد.
کور و خیلی لاغر نباشد.
لنگ نباشد به‌طوری‌که راه رفتن برایش مشکل باشد.
به‌طور‌کلی، حیوان باید سالم و بدون‌عیب باشد و ذبح آن توسط فرد مسلمان و با نیت قربانی و رعایت احکام شرعی صورت گیرد. هدف از اجرای این سنت حسنه، شکرگزاری خداوند متعال برای تولد فرزند و سلامتی او است. همچنین، این اقدام سبب دفع بلا و دور شدن بیماری از فرزند نیز می‌شود. یکی‌دیگر از آداب عقیقه برای پسر، قربانی کردن دو گوسفند و برای فرزند دختر، یک گوسفند است که باید مطابق با این احکام، اجرای آن صورت بگیرد.
نکته‌ای مهم در خصوص عقیقه گوسفند برای نوزادان
در حدیثی معتبر از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده‌است که: “این سنت مانند قربانی نیست و شرایط آن را ندارد؛ بنابراین هر گوسفندی کافی است؛ زیرا هدف گوشت آن بوده و هرچه چاق‌تر باشد، بهتر خواهد بود”. باتوجه به حدیث نقل‌شده، به‌نظر می‌رسد که شرایط ذکرشده در ابتدای متن، بیشتر جنبه استحبابی دارند و واجب نیستند. درواقع هر گوسفندی که سالم و قابل خوردن باشد، جهت عقیقه برای دختر و پسر کافی خواهد بود.
احکام توزیع گوشت
برای هر بخش از این اقدام، احکامی را وضع نموده که افراد باید تک‌تک آنها را اجرا نمایند. قسمتی از این آداب، مرتبط با توزیع گوشت ذبح‌شده است که در متن ذیل به‌شرح کامل آن، پرداخته‌ایم:
موارد منع مصرف
خوردن گوشت توسط پدر و مادر: خوردن گوشت این ذبح توسط پدر و مادر، به‌ویژه مادر، کراهت دارد.
خوردن گوشت توسط نان‌خوران: نان‌خوران پدر و مادر نیز شامل این کراهت می‌شوند.
نحوه توزیع گوشت
خام یا پخته: این گوشت می‌تواند به‌صورت خام یا پخته توزیع گردد.
دعوت از مؤمنان: پخت و توزیع گوشت عقیقه برای دختر به‌عنوان طعام، فرصتی عالی به‌منظور دعوت از مؤمنان و اطعام آنها خواهد بود.
مختص فقرا: این گوشت باید بین فقرا توزیع شود.
حکمت احکام
خیر و صلاح کودک: احکام این سنت، برای خیر و صلاح کودک وضع شده‌است.
اطعام فقرا: این گوشت، طعامی برای نیازمندان و ترویج احسان و نیکوکاری محسوب می‌شود.
نکات تکمیلی
• مقدار گوشتی که باید به فقرا داده شود، به نیت و استطاعت شخص قربانی‌کننده بستگی دارد.
• می‌توان گوشت را به‌صورت خام به فقرا داد و یا آن را پخت و به‌صورت خوراک گرم توزیع کرد.
منبع:سایت راسخون
