نماز آیات چگونه خوانده میشود؟
نماز آیات، از نمازهای واجب است که هنگام رخدادن برخی حوادث طبیعی مانند زلزله، خورشیدگرفتگی(کسوف) و ماهگرفتگی(خسوف) واجب میشود. از دیگر پدیدههایی که سبب واجبشدن این نماز میشود، بادهای سرخ و زرد است، در صورتی که موجب ترس بیشتر مردم شود. نحوه خواندن نماز آیات در ادامه آمده است.
نماز آیات چه وقت واجب میشود؟
عواملی که موجب نماز آیات میشود؛
نماز آیات به جهت وقوع یکی از این حوادث واجب میشود: زلزله، گرفتن خورشید، گرفتن ماه (هر چند که قسمتى از خورشید و ماه باشد)، رعد و برق، بادهاى سیاه و سرخ و مانند اینها، در صورتى که بیشتر مردم بترسند. پس اگر در رعد و برق و وزش بادهای شدید، ترس و وحشت فقط برای شخص اتفاق بیافتد، نماز آیات بر وی واجب نیست.
اگر از چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است بیشتر از یکى اتفاق بیفتد، انسان باید براى هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند؛ مثل این که چند بار زلزله شود یا گرفتن خورشید با زلزله همراه گردد. امّا اگر در بین نماز آیات این امور واقع شود، همان یک نماز آیات کافى است.
نحوه خواندن نماز آیات
۱- بعد از نیّت، تکبیر بگوید و یک حمد و سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد، دوباره یک حمد و یک سوره تمام بخواند، باز به رکوع رود، تا پنج بار این کار را انجام دهد، بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را مانند رکعت اوّل به جا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.
۲- بعد از نیّت و تکبیر و خواندن حمد، آیههای یک سوره را پنج قسمت کند و یک قسمت از آن را بخواند و به رکوع رود، بعد سر بردارد و قسمت دوم از همان سوره را (بدون حمد) بخواند و به رکوع رود و همین طور تا پیش از رکوع پنجم سوره را تمام نماید و بعد به رکوع رود و رکعت دوم را هم به همین صورت به جا آورد،
مثلًا سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» را به ترتیب زیر تقسیم کند: قبل از رکوع اوّل: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» بگوید و به رکوع رود بعد بایستد و بگوید: «قُلْ هُوَ اللَّهُ احَدٌ» باز به رکوع رود و سربردارد و بگوید: «اللَّهُ الصَّمَدُ»، باز به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: «لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ» و به رکوع رود و سر بردارد و بگوید: «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُوَاً احَدٌ»، بعد به رکوع رود و بعد از سر برداشتن دو سجده کند و رکعت دوم را نیز مانند رکعت اوّل به جا آورد و در آخر تشهد بخواند و سلام گوید.
پیشینه خواندن نماز آیات
نماز آیات در سال دهم قمری بر مسلمانان، واجب شد. به گزارش منابع تاریخی، در این سال، هنگامی که ابراهیم پسر رسول خدا از دنیا رفت، خورشیدگرفتگی رخ داد. گروهی از مردم خورشیدگرفتگی را با مرگ ابراهیم مرتبط دانستند؛ اما پیامبر(ص) این دو را از نشانههای الهی دانست که به امر خدا رخ میدهد، نه با مرگ یا حیات کسی. سپس دستور داد هنگامی که کسوف و خسوف رخ میدهد، نماز آیات بخوانند و خود با مسلمانان نماز آیات خواند.
سایر احکام نماز آیات
- هر یک از رکوعهای نماز آیات، رکن است و اگر عمداً یا سهواً کم یا زیاد شود، نماز باطل است.
- نماز آیات فقط بر مردم منطقهای واجب میشود که حوادث طبیعی در آنجا رخ داده است.
- بنا به نظر برخی فقیهان، نماز آیات از حائض و نُفَساء ساقط است. البته گفتهاند بنا بر احتیاط واجب، باید قضای آن را پس از پاکشدن، خواند.
- خورشیدگرفتگی و ماه گرفتگی در صورتی موجب واجبشدن نماز آیات میشود که با چشم غیرمسلح دیده شود. اگر آنقدر کم باشد که فقط با چشم مسلح دیده میشود یا بسیار زودگذر باشد، نماز آیات واجب نیست.
- پسلرزههایی که پس از زلزلۀ اصلی رخ میدهند، اگر زلزلهٔ مستقل محسوب شوند، سبب واجبشدن نماز آیات میشوند. همچنین است لرزش خفیف زمین، در صورتی که احساس شود.
- اگر چند نماز آیات برای رویدادهای اسباب مختلف واجب شده باشد، بنا بر احتیاط واجب، باید موقع نیت، معین کند نماز آیاتی که میخواند، برای کدامیک است