حتماً تا به حال متوجه شده اید که بعضی از مواد غذایی هستند که میل و حرص بی پایانی برای خوردن شان داریم و مقاومت در برابر آن ها یکی از سخت ترین کارهای دنیا به نظر می رسد.
اما هوس های گهگاه یک ماده ی غذایی با مسأله ی اعتیاد به آن کاملاً متفاوت است. در حقیقت، شما می توانید به معنای واقعی کلمه به یک ماده ی غذایی خاص اعتیاد پیدا کنید که البته مقصر آن کسی نیست جز مغز خودتان! علت این مسأله آن است که بعضی از مواد غذایی باعث ترشح دوپامین در مغز می شوند که نتیجه ی آن می تواند هوس بیشتر همان مواد غذایی خاص باشد، به ویژه وقتی پای مواد غذایی ای در میان باشد که قند، نمک و/ یا چربی زیادی دارند.
مواد غذایی اعتیاد آور، موادی هستند که بخشی از مغز به نام مرکز لذت را تحریک می کنند و به شما این احساس را می دهند که نیاز بی پایانی به آن مواد غذایی دارید. وقتی این مرکز لذت/ پاداش در مغز تحریک می شود، مغز شروع به تولید دوپامین و دیگر مواد شیمیایی ای می کند که به شما احساس لذت می دهند. چون مغز این احساس ناشی از ترشح دوپامین را دوست دارد، با ایجاد هوس مقدار بیشتری از آن ماده ی غذایی را طلب می کند. اگر دنباله روی این هوس ها شوید، گرفتار یک چرخه ی معیوب اعتیاد خواهید شد.
در ادامه می خواهیم ببینیم اعتیاد آورترین مواد غذایی دنیا کدام هستد و علت اعتیاد آور بودن آن ها چیست.
شکلات
شکلات یکی از اعتیاد آورترین مواد غذایی دنیا است. تحقیقات نشان داده است، مصرف شکلات همان قسمت هایی از مرکز لذت در مغز را درگیر می کند که هنگام مصرف مشروبات الکلی و بعضی از مواد مخدر، تحریک می شوند. به علاوه، شکلات احساس دهانی خوبی ایجاد می کند (احساسی که از بافت غذا در دهان ایجاد می شود و با مزه ی اصلی غذا متفاوت است) و این مسأله باعث ترشح اکسی توسین در مغز می شود که نوع دیگری از هورمون های شادی آور است. با گذشت زمان، مغز ما شکلات یعنی همان چیزی که باعث تولید دوپامین شده را طلب می کند و هر بار که شکلات می خورید، این کار رابطه ی بین خوردن شکلات و تولید دوپامین را در مغز شما تقویت و مستحکم می کند.
پنیر
پنیر در مجموع چربی و کلسترول بالایی دارد و حاوی ماده ای به نام کازومورفین است که گیرنده های اپیوئید یا همان حس سرخوشی در مغز را تحریک می کند. کازومورفین به پیام رسان های عصبی درون مغز می چسبد و باعث ترشح دوپامین یعنی همان مواد شیمیایی شادی آور در مغز می شود. این مسأله اغلب منجر به آن می شود که پنیر بیشتری بخواهیم.
چیپس
همه ی انواع چیپس اعتیاد آور هستند، اما ماده ی خاصی در آن ها وجود ندارد که گیرنده های مغز تحریک کند و باعث احساس سرخوشی یا اعتیاد شود، بلکه ویژگی دیگری چیپس را به ماده ی غذایی اعتیاد آوری تبدیل کرده. کربوهیدرات های ساده اعتیاد آور هستند چون باعث تولید فوری ماده ی گلوکز در بدن می شوند و در نتیجه ی آن، انرژی شخص به سرعت زیاد می شود. اما این انرژی خیلی زود تمام می شود و شما مجبور می شوید که کربوهیدرات های ساده ی بیشتری بخورید تا قند خون تان را بالا نگه دارید.
نوشابه
نوشیدنی های قندی مثل نوشابه ها، آبمیوه ها و حتی چای شیرین، نه تنها فایده ی چندانی برای سلامتی ما ندارند، بلکه ۱۲ اونس (۳۴۰ گرم) از آن ها می تواند حاوی ۳۵ گرم قند باشد که مقدار زیادی محسوب می شود. نوشابه هم مانند شیرینی و شکلات، می تواند باعث ترشح دوپامین در مغز شود. به علاوه، کافئین موجود در نوشابه ها، انرژی را به شکل مضاعفی زیاد می کند. اگر در دام کافئین گرفتار شوید و به آن اعتیاد پیدا کنید، هر زمان که سعی کنید مصرفش را کنار بگذارید، علائم ترک اعتیاد، مثل بی حالی، سردرد و پریشانی عاطفی را تجربه خواهید کرد.
سیب زمینی سرخ کرده
سیب زمینی های سرخ کرده معمولاً ترد، داغ و شور هستند. هر سه ی این ویژگی ها به زبان و مغزتان این سیگنال را می دهد که باید سیب زمینی بیشتری بخورید. چربی موجود در سیب زمینی سرخ کرده گیرنده های دهان را تحریک می کند تا به مغز و شکم سیگنال بفرستند و به این ترتیب میل به بیشتر خوردن را زیاد کنند. خوردن این باریکه های کوچک سیب زمینی به ما احساس خوبی هم می دهد. به همین دلیل است که هر بار که به رستوران می رویم و آن ها را در لیست منو میبینیم، دلمان می خواهد که سیب زمینی سرخ کرده بخوریم و نمی توانیم در برابرش مقاومت کنیم.
بستنی
میل به خوردن بستنی می تواند سیری ناپذیر باشد. علت این مسأله قند موجود در این ماده ی غذایی و بافت کرمی آن است. علاوه بر این، محققان معتقدند مواد غذایی ای مثل بستنی که شیر و خامه، پایه ی اصلی آن ها هستند، مغز را به همان شیوه ی مواد مخدر تحریک می کنند و باعث رفتارهایی شبیه به اعتیاد می شوند. فراز و فرودهایی که با مصرف قند در خلق و خوی شما به وجود می آید، به خاطر وابستگی ای است که به قند پیدا کرده اید. وقتی بدن شما به قند عادت کند، هر زمان که قند کمتری مصرف کنید، بدخلق و غمزده می شوید و همین مسأله شما را وادار می کند که قند بیشتری مصرف کنید.
پیتزا
تحقیقات نشان می دهد، رتبه ی اول فهرست غذاهای اعتیاد آور، به پیتزا تعلق دارد. علت این مسأله آن است که وقتی پیتزا می خورید، قند خون تان خیلی زود بالا می رود و وقتی افت می کند، دوباره احساس گرسنگی می کنید و پیتزای بیشتری می خواهید.
