تعریف ساده جهاد تبیین به همراه ذکر مصادیق آن

جهاد تبیین چیست؟

جهاد تبیین به معنی روشنگری از روی کار علمی و تحقیقی، به‌منظور مقابله‌ با دشمن و وسوسه‌‌های او دانسته شده است. نخستین‌بار، این اصطلاح را رهبر معظم انقلاب ، آیت‌الله خامنه‌ای در اردیبهشت‌ سال ۱۳۹۵ به‌کار برد و در آذر سال ۱۴۰۰ به تبیین و بررسی آن پرداخت.

رهبری معتقد است این اصطلاح از وصیت‌نامه امام علی(ع) به حَسَنین(ع) گرفته شده است؛ که در صورت محقق شدن، آثاری مانند «جلوگیری از تحریف»، «حفظ پشتوانه اجتماعی» و «از بین رفتن مشکلات» دارد.

معنای واژه های جهاد و تبیین در مفهوم شناسی کلمه ((جهاد تبیین))

ترکیب دو واژه «جهاد» و «تبیین» از سوی رهبر معظم انقلاب، به‌صورت توأمان به‌ معنای تلاش جهت مقابله با اهداف دشمن، جهت غبار آلوده کردن ذهن جوانان و عموم مردم است.

چرا که واژه‌ی «جهاد» عبارت است از مبارزه و تلاش و کوشش در راه پیشبرد هدفی که با درگیریِ با دشمن همراه است. بر این اساس هر تلاش و کوششی جهاد نخواهد بود. زیرا از شرایط اصلی جهاد، مقابله با حرکت خصمانه و غرض‌آلود دشمن است.

واژه‌ی «تبیین» به معنای روشنگری، بیان منطقی، مستدل و دور از هیاهو و جنجال است. زیرا مساله «تبیین» و بیان حقیقت، از عمده اهداف انبیاء الهی بوده است. چراکه عدم شناخت حقیقت، عامل مهمِ گمراهی انسان است. به‌همین جهت بایستی حقیقت را آشکار کرده و گره‌های ذهنی را باز نمود.

پای بندی به اخلاق لازمه جهاد تبیین صحیح و کارآمد

آیت‌الله خامنه‌ای تبیین و روشنگری را همراه با رعایت اخلاق و ادب اسلامی لازم دانسته، و دوری جُستن از بدزبانی و بدگویی را ضروری می‌داند. او با استناد به بخشی از خطبه ۲۰۶ نهج البلاغه، تبیین‌کنندگان را به دوری کردن از غیبت و تهمت توصیه نموده و معتقد است روشنگری‌ها به‌دور از «قول به غیر علم»، (مانند دروغ) باشد. به‌ اعتفاد وی، رعایت اخلاق و ادب اسلامی در نوشته‌ها نیز امری لازم است، که مطبوعات و رسانه‌ها باید از اختلافات جزئی و غیر اصولی پرهیز نموده و به شایعه‌سازی‌ها، نپردازند.

کارکردها و مصادیق جهاد تبیین 

دستاوردهای انقلاب و کارآمدی نظام

دستاوردهای انقلاب حقیقتاً عظیم و شگفت‌آور است؛ البتّه متاسّفانه در تبیینِ این دستاوردها، کار کمی صورت پذیرفته است. زیرا دشمنان به‌شدت در تلاشند که ناکارآمدی نظام اسلامی را القا کنند. به‌همین جهت در تبلیغاتِ خود سعی می‌کنند دستاوردها را کوچک نشان داده و آنچه را که این ملت به‌دست آورده، از قلم بیندازند.بنابراین تبیین دقیق دستاوردهای انقلاب اسلامی و میزان کارآمدی و موفّقیّت آن، نقش بسیار مهمّی در جهت تحکیم پایه‌های مردمی نظام و حفظ و تداوم آن دارد.

 ظرفیت‌های نظام و انقلاب

تبیین و تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، نظیر اقتصاد مقاومتی، تولید ملّی ـ داخلی و اولویت دادن به آن، ظرفیّت نیروی انسانی جوان، که با جدّی گرفتن آن ـ در حوزه‌های گوناگون فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی ـ و کمک مردم، کارها رو به اصلاح خواهد رفت. به‌همین جهت این مهم، مورد تاکید و تبیین امام خمینی (قدّس‌سره) نیز بوده است.

قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت چه بود؟

تاریخ معاصر و مشروطه

تاریخ‌نگاری مشروطه به صورت مستند و قوی، یکی از مسائلی است که باید درست تبیین شود و در سطوح مختلف ـ چه در سطوح دانش‌آموزی و دانشگاهی، چه در سطوح تحقیقی ـ پخش و منتشر شود. زیرا کشوری که دویست سال از جوانب گوناگون بر آن فشار آورده شده تا همه‌ی خصوصیات ممتاز یک ملت بزرگ را در آن بکوبند و ضعیف و سرکوبش کنند؛ حقایق آن نیاز به تبیین دارد.

دشمنی‌های استکبار

شناخت و شناساندن دشمن به جامعه و عموم مردم یکی از کارهای لازم و ضروری است. زیرا بعد از شکل‌گیری انقلاب اسلامی، ساختار سیاسی، در نظمِ سیاسی حاکم بر دنیا، شکسته شد و انقلاب اسلامی این «ساختارشکنی» را پدید آورد.

از همین رو دشمن در مقابل این ساختارشکنی بیکار ننشست و از طریق جنگ، تحریم، فحش و تهمت، نفوذ و توطئه و… به دنبال تضعیف نظام و ضربه زدن به آن بوده و هست؛ که این موضوع بایستی برای نسل نوپدید و جوان تبیین شود.

 خطر نفوذ

غالباً عموم مردم یا حتّی بسیاری از خواص مطّلع نمی‌شوند که برنامه‌ی نفوذ در کشور، یک برنامه‌ی جدّی استکبار است. این موضوع با دو هدف از سوی دشمن صورت می‌پذیرد؛ در مرحله اول محاسبات مسئولان را عوض و تغییر داده تا به این نتیجه برسد که فلان رابطه را قطع کند، فلان رابطه را ایجاد کند.

 هدف بعدی تغییر دادن باورهای مردم نسبت به اسلام سیاسی، انقلاب و وظایفی که مردم در قبال آن دارند. همچنین به فراموشی سپردن خیانت‌های غرب یکی دیگر از اهداف جریان نفوذ است. بنابراین این مسائل همچون جنگ، تحریم، نفوذ، و… بایستی تبیین بشود.

 حفظ وحدت یکی از کارکردهاد جهاد تبیین

سیاست تفرقه برای دشمنان اسلام، از هر جنگ نظامی یا حرکت سیاسی و چالش اقتصادی با صرفه‌تر است. به‌همین جهت سیاستمداران، نخبگان علمی و فرهنگی، نویسندگان، شعرا و هنرمندان بایستی روی این نقطه تکیه نموده و همه‌ی مسلمان‌ها با این شعار «حفظ وحدت» به هم نزدیک شوند.

اندیشه‌ی مقاومت

نظریه و‌ اندیشه‌ی مقاومت را در مقابلِ دشمنِ قوی‌پنجه تبلیغ (تبیین) کنید، ترویج کنید. بدین جهت که بعضی تصوّر نکنند که چون دشمن بمب دارد، موشک دارد، دستگاه‌های تبلیغاتی دارد و از این قبیل، ما عقب‌نشینی (کنیم)؛ نخیر، نظریّه‌ی مقاومت، یک نظریّه‌ی اصیل و درست است؛ هم در مقام نظر، هم در مقام عمل؛ از لحاظ نظری و از لحاظ عملی ـ از هر دو جهت ـ باید (ترویج شود).

 تکیه بر توان داخلی

علاج تحریم‌ها، عقب‌نشینی و مذاکره با دشمن نیست! بلکه علاج واقعی آن، تکیه بر توانایی‌های ملی، وارد کردن جوانان به میدان و احیای ظرفیت‌های فراوان کشور، و در یک کلام عمل به ارکان اقتصاد مقاومتی یعنی درون‌زایی و برون‌گرایی است.

سبک زندگی اسلامی یکی از مصادیق جهاد تبیین  

مسئله‌ی سبک زندگی اسلامی ایرانی که مطرح شده است، یکی از موضوعاتی است که باید مورد تبیین و بررسی قرار گیرد؛ چراکه نیازمند تبیین است.زیرا وجود سبک زندگی غلط، ناشی از مشکلات فرهنگی است و این فرهنگِ حاکم بر ذهن‌ها است که در عمل، این مشکلات را به وجود می‌آورد. چراکه زندگی‌های تقلیدی، زندگی‌های تجمّلاتی و اشرافیگری، غالباً منشا و ریشه‌ی فرهنگی دارد.

 یکی دیگر از جلوه‌های سبک زندگی غلط، نگاه و منطق غرب و روش آن‌ها در مورد زن است که بر اساس مبانی دینی آنان به زن ظلم می‌کنند. زیرا بر اساس منطق قرآن (اِنَّ المُسلِمینَ وَالمُسلِماتِ وَالمُؤمِنینَ وَالمُؤمِنٰتِ وَالقٰنِتینَ وَالقانِتٰتِ وَالصٰدِقینَ وَالصّادِقٰتِ وَالصٰبِرینَ وَالصّابِرٰت.) زن و مرد از لحاظ ارزش‌های انسانی برابرند.