نحوه شهادت امام سجاد (ع)
پس از واقعه کربلا، امام سجاد (ع) و دیگر ائمه (ع) حاضر در واقعه عاشورا، از جمله کسانی بودند که یزید و حکومت بنی امیه درصدد نابودی آنان بودند، به همین سبب پس از واقعه کربلا یزید بر این بود که با دیدارهای مکرر در دربار خود با اسراء کربلا و امام سجاد (ع) بهانهای را برای قتل حضرت (ع) پیدا کند.امروز در این مقاله میخواهیم چگونگی و نحوه شهادت امام سجاد(ع) را برایتان بازگو کنیم.
نحوه شهادت امام سجاد (ع)
زهر در بدن نازنین امام کارگر شد و بدین وسیله حضرت در سن ۵۷ سالگی در مدینه طیبه به شهادت رسید.
بنا بر این روایات، امام سجاد علیه السلام ۵۷ یا ۵۸ سال عمر فرمودند که :
دو سال آن را در زمان حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، ده سال را در زمان امامت عموی خود حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام و ده سال را در دوران امامت پدر خود سپری فرموده است و مدت امامت خود آن امام بزرگوار نیز ۳۵ سال بوده است.
محل دفن امام سجاد علیه السلام
حضرت زین العابدین علیه السلام پس از تشییع باشکوه مردم مدینه، در بقیع که قبور بسیاری از اولیاء خداوند، همسران پیامبر، فاطمه بنت اسد و بسیاری از صحابه گرانقدر پیامبر و تعدادی از شهدای صدر اسلام در آن قرار دارد، در کنار مرقد مطهر حضرت امام حسن مجتبی علیه السلام، عموی بزرگوارش، مدفون گردید.
در این قطعه از بقیع عباس، عموی پیامبر، نیز دفن شده بود و بعداً حضرت امام صادق و حضرت امام باقر نیز مدفون گردیدند. این بخش دارای قبه و بارگاه بوده ولی اکنون به دست وهابیون تخریب شده است.
چرا امام سجاد(ع) در حادثه کربلا شهید نشد؟
در کربلا اگر چه به کسی رحم نمی کردند و از کودک شش ماهه مانند علی اصغر تا پیر مرد صحابی پیامبر مانند حبیب بن مظاهر را بی درنگ به شهادت می رساندند و حتی شخص امام حسین ـ علیه السلام ـ را نیز با وضع بسیار فجیعی به شهادت رساندند اما این که نتوانستند امام سجاد ـ علیه السلام ـ را به شهادت برسانند به شرایط عصر عاشورا مربوط است. در حقیقت چند بار قصد قتل ایشان را داشتند ولی این اتفاق نیفتاد.
امام سجاد –علیه السلام- در کربلا به شدت بیمار شد به طوری که توانایی حمل اسلحه و جنگ نداشت بنابر این نتوانست پیشاپیش پدر بزرگوارش به جهاد رفته و به شهادت برسد. بنابر این تا قبل از شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ دشمن بر خیمه ها مسلط نشده بود و دست پلیدش به امام نرسید تا حضرت را به شهادت برساند..
پس از شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ سپاهیان برای غارت اموال فرزندان پیامبر به سوی خیمه ها شتافتند به طوری که چادر از سر زن ها می ربودند، دختران پیامبر از خیام حرم بیرون آمدند و صدا به گریه بلند نمودند. سید بن طاووس روایت می کند که به خدا قسم زینب از گریه خود هر دوست و دشمنی را به گریه افکند. آن گاه اهل حرم را به اسارت گرفتند و امام سجاد ـ علیه السلام ـ در حالی که بیماری، او را ضعیف و رنجور کرده بود در میان اسیران بود.
حمید بن مسلم نقل می کند، ما به اتفاق شمر بن ذی الجوشن از کنار خیمه ها عبور می کردیم تا به علی بن الحسین رسیدیم، دیدیم که از شدت بیماری در بستر افتاده است. همراه شمر گروهی نظامیان بودند. گفتند آیا این بیمار را بکشیم؟
من گفتم: سبحان الله چگونه مردم بی رحمید شما، آیا این ناتوان را می خواهید بکشید. همین بیماری ای که دارد کافی است و او را خواهد کشت پس زیرانداز آن حضرت را کشیدند و بردند و آن حضرت را به رو افکندند.
شیخ عباس قمی از روضه الصفا نقل می کند که شمر تصمیم گرفت امام سجاد را که در بستر بیماری افتاده بود به قتل برساند. در این هنگام عمر سعد دو دست شمر را گرفت و گفت از خدای متعال شرم نداری که بر قتل این پسر اقدام می نمایی؟ شمر گفت:
فرمان عبید الله بن زیاد صادر شده که همه فرزندان حسین را بکشم. عمر سعد در منع کردن شمر سعی زیاد کرد و شمر را از آن عمل زشت بازداشت. شمر پس از آن دستور داد تا خیمه های اهل بیت را آتش زدند.
بنابر این با توجه به وقایعی که در روز عاشورا پس از شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ اتفاق افتاد. بیماری و زنده ماندن امام سجاد ـ علیه السلام ـ در کربلا حکمتی الهی بود تا حجت خدا در روی زمین باقی مانده و هرگاه دشمنان تصمیم به قتل آن حضرت می گرفتند به تصور این که بیماری آن حضرت را خواهد کشت یا کشتن بیماری که جنگ نکرده ناپسند بود، دست از کشتن او برداشتند البته اگر چه از قتل حضرت چشم پوشیدند ولی از هیچ گونه آسیب رساندن و آزار دادن دریغ نکردند.
سوار کردن اسرا بر مرکب های برهنه و غل و زنجیر آزار دهنده در آن هوای گرم و سوزان و ضرب و شتم زنان و کودکان در مقابل چشم او آن چنان حضرت را آزار می داد که به عمه اش حضرت زینب فرمود سینه ام تنگ شده به حالتی که نزدیک است جان از تن خارج شود حضرت زینب با پریشانی و نگرانی می پرسد این چه حالتی است که در تو می بینیم؟
بنابر این وقتی خداوند بخواهد حجت خود را برای اهل زمین نگه دارد، چنان که عیسی، موسی و ابراهیم را از آسیب طاغوتهای زمان نگه داشت، امام سجاد-علیه السلام– را نیز نگه می دارد و لو در نبرد سخت بین حق و باطل واقع شود.